Vikiškolarac:Evropa/Slovenija

Slovenija je mala država u cetralnoj i južnoj Evropi. Graniči se sa Italijom, Austrijom, Mađarskom i Hrvatskom. Glavni grad je Ljubljana. Ostali veliki gradovi su Maribor (na istoku) i Kopar (na obali, uz italijansku granicu). Slovenija je deo Evropske unije od 2004 godine i kao valutu koristi euro.

Istorija

Sloveniju naseljavaju ljudi oko 200.000 godina. Neandertalci, tip ljudi koji su živeli pre modernih ljudi, živeli su u današnjoj Sloveniji kao i u ostalim delovima Evrope. Slovenija je davno bila deo Rimskog carstva, Austrougarske, i kasnije kraljevine Srba (kasnije preimenovane u Jugoslaviju). Slovenija je bila najrazvijeniji deo Jugoslavije i mnogim Slovencima se nije dopalo to što se veliki deo novca zarađenog u zemlji slao u siromašnije regione poput Bosne i Crne Gore. Slovenija je postala nezavisna država 1991. godine nakon desetodnevnog rata sa Vojskom Jugoslavije i ušla u Evropsku uniju 2004. Slovenija je počela da koristi evro kao valutu 1. januara 2000.

Geografija

Priobalni regioni imaju mediteransku klimu, a unutrašnjost kontinentalnu i alpsku klimu. Najviša planina u Sloveniji je Triglav (2.864m). Skoro pola Slovenije je prekriveno šumom, što čini Sloveniju za jednu od najšumovitijih zemalja u Evropi. Područje u blizini obale i italijanskog grada Trsta naziva se Karst koji se sastoji od krečnjačkih stena, podzemnih pećina i reka. U Sloveniji živi niz zanimljivih životinja, uključujući medveda, kozoroga, šakala, vuka, vepra i jelena. Olma je stvorenje koje živi samo u slovenačkim pećinama i poznato je kao ljudska ribica. Zemlja je takođe poznata po lipicanskim konjima, posebno u selu Lipica blizu granice sa Italijom. Stanovništvo Populacija zemlje je oko 2.1 miliona, a većina ljudi koja živi u Sloveniji govori slovenački kao maternji jezik. Postoje značajne zajednice govornika italijanskog i mađarskog jezika u blizini granica sa Mađarskom i Italijom. Engleski i nemački se široko govore, a mnogi stariji Slovenci znaju srpski, a često i ruski. Slovenački jezik govori se i na području Trsta u Italiji. Stopa pismenosti (broj ljudi koji znaju da čitaju i pišu) u Sloveniji je oko 100 odsto. Trenutni životni vek stanovnika Slovenije je oko 76 godina. Tradicionalno, većina Slovenaca su hrišćani – uglavnom rimokatolici, srpski pravoslavci i protestanti. Tu je i veliki broj muslimana i mali broj Jevreja.

Znamenitosti

Stanovništvo Slovenije raste brže od ostalih evropskih zemalja zbog imigracije, uglavnom iz drugih zemalja bivše Jugoslavije.

Slovenija je popularna destinacija za evropske turiste, posebno one iz Nemačke, Austrije, Velike Britanije i Italije. Glavni grad, Ljubljana, poznat je po svojim muzejima i noćnom životu, a njegova centralna lokacija u zemlji čini ga dobrom tačkom dolaska i polaska. Bledsko jezero se smatra glavnom atrakcijom u zemlji i tokom letnjih meseci može biti velika gužva. Piran, na obali Mediterana i obližnji gradovi su popularni za sportove na vodi i venecijansku arhitekturu. Pećine, uključujući Postojnsku i Škocjansku pećinu, privlače turiste iz celog sveta.

U Sloveniji postoji samo jedna svetska baština UNESCO-a - Škocjanske jame. Pećine se smatraju značajnim jer su jedan od najvećih podzemnih kanjona na svetu, zbog kraškog pejzaža i pristupačnosti za turiste.