Vikiškolarac:Evropa/Irska

Zastava

Irska je ostrvo u severnom Atlantiku i drugo je po veličini među Britanskim ostrvima. Deli kopnenu granicu sa Velikom Britanijom (Severna Irska). Glavni grad Irske je Dablin (Dublin). Drugi veći gradovi su Kork (Cork) i Limerik (Limerick). Ostrvo je podeljeno između Republike Irske i Severne Irske koja je deo Ujedinjenjog Kraljevstva.

Istorija

Irska je imala bogatu istoriju od praistorije do danas. Prvi ljudi su stigli u Irsku pre više od 10.000 godina, i živeli su u lovačko-sakupljačkim društvima. Kasnije, pre oko 3000 godina, Kelti su počeli da pristižu u Irsku. Današnji Irci delom vode poreklo od Kelta. Zbog irskog jezika i porekla Kelta, Irska je jedna od keltskih nacija zajedno sa Škotskom, Velsom, Ostrvom Men, Kornvolom i Bretanjom. Irsku su takođe mnogo puta napadali Vikinzi. Vikinzi su kasnije počeli da se naseljavaju na mnogim mestima. Neki od njihovih poznatijih gradova bili su Dablin, Viklou, Voterford, Veksford i Limerik. U kasnijim vremenima Irsku su napali Normani, a zatim Britanci, koji su vladali do 20. veka. Glavni događaji u irskoj istoriji, uključujući irsku glad 1846-1851 i Uskršnji ustanak 1916, desili su se tokom ovog perioda. Tokom 19. i ranog 20. veka veliki broj ljudi emigrirao je iz Irske, uglavnom u SAD, ali i u Australiju, Kanadu i Veliku Britaniju. Republika Irska je konačno stekla nezavisnost u decembru 1922. Zemlja se pridružila Evropskoj uniji 1973. (u isto vreme kada i Ujedinjeno Kraljevstvo i Danska). Otkako je Irska postala nezavisna, bilo je nesuglasica i nasilja oko Severne Irske. Severna Irska ostaje deo UK i mnogi Irci sa obe strane granice veruju da treba da postoji ujedinjena Irska. Od 1970-ih bilo je terorističkih napada, pucnjave i nasilja u Severnoj Irskoj, Irskoj, Velikoj Britaniji i drugim zemljama. Danas su oba dela Irske uglavnom mirna.

Geografija

Irska je jedino mesto na svetu (osim Škotske) gde ima močvara. EU je postavila zakone koji čuvaju močvare jer je potrebno oko 5.000 godina da se močvara razvije, a izuzetno su retke. Irska je podeljena na četiri provincije; Manster u južnoj Irskoj ima najplodniju zemlju i poznat je po svom ragbi timu; Leinster gde su Britanci imali najveću kontrolu u 18. i 19. veku; Connaught, najmanje plodna zemlja u zemlji, a najruralnija, i konačno Ulster na severu Irske, čiji je većina i dalje deo Ujedinjenog Kraljevstva. Ove četiri provincije su podeljene na okruge, okrugi su veći u Minsteru i Konatu, a manji u Lensteru i Alsteru. Ukupno ima 32 okruga, od kojih je šest i dalje deo Ujedinjenog Kraljevstva.

Stanovništvo

Stanovništvo Republike Irske je 4,6 miliona (još 1,5 miliona živi u Severnoj Irskoj). Većina ljudi u Irskoj govori engleski, ali velika manjina govori i galski irski.

Znamenitosti

Irska je izuzetno popularna među turistima iz celog sveta. Gradovi Dablin, Kork, Golvej i Belfast (u Severnoj Irskoj) popularni su tokom cele godine. U Republici Irskoj postoje 2 UNESCO-ve svetske baštine - Skellig Michael(Skelling Michael) na jugozapadu i Bru na Bojnne na severoistoku. Pored toga, Džinovski nasip u Severnoj Irskoj je takođe deo svetske baštine.