Korisnik:Rajko72

uvod

Reka Don, jedna je od velikih reka u evropskom delu Rusije. Reka Don izvire kod grada Novomoskovsk. Odmah pored navedenog grada iz male akumulacije vode Šat (Šatski rezervoar), koja se nalazi uz severoistočni deo grada Novomoskovsk, na severozapadnom delu akumulacije izvire i reka Šat. Novomoskovsk je grad i administrativni centar Novomoskovskog okruga u Tulskoj oblasti u Rusiji. Novomoskovsk se nalazi južno od Moskve na oko 220 km i jugoistočno od grada Tula.

== Слив, извор, ушће и притоке == 

Reka Don teče prema jugu ukupno 1.870 kilometara čineći tako basen veličine od oko 422.000 kvadratnih kilometara, pre nego što ulazi u zaliv Taganroga u Azovskom moru. Leži između reke Volge na istoku i reke Dnepar na zapadu. Desne pritoke su Krasivaja Meča, Sosna, Čir i Sjeverni Donjec, a leve Voronjež, Hoper, Medvedica i Zapadni Manič.

Biljni i životinjski svet reke

U celoj reci ima oko 70 vrsta riba. Manje vrste, kao što su smuđ i deverika, sve su češće dok velike vrste predstavljaju štuka, som i deverika. Što se tiče vodozemaca i gmizavaca, ovde možete pronaći vodene žabe, vatrene žabe, tritone i močvarne kornjače. Danas među sisarima pored rečnog toka možemo pronaći životinje kao što su rečni dabar, kuna, lasica, tvor, veverica, veliki jerboa, kao i slepi miševi, kojih ima u izobilju u slivu reke. Patke, guske, rode, čaplje i ždralovi naseljavaju ovaj rečni tok. Najveći deo divljih biljaka ostaje u oblastima pored močvara poplavnih ravnica, kao što su bokvica i lepljiva joha. Duž reka raste močvarna peterica, disalica, močvarna preslica i drugo razno bilje i drveće.

Gradovi i značajni objekti na reci

Na obalama Dona leže gradovi Liski, Kalač na Donu, Rostov na Donu, Azov, Volgodonsk.

Od ranih 1950-ih reka Don je prošla intenzivan ekonomski razvoj.

U donjem toku reke Don kod Cimljanska izgrađena je 13 km duga brana koja je formirala akumulacijsko jezero dužine 302 km i površine 2700 km² koje se proteže do Kalača. Sa Volgom je Cimljansko jezero povezano 101 km dugim Lenjinovim kanalom Volga–Don, između Volgograda i Kalača na Donu. Izgradnjom kanala Volga–Don Don spojen je i sa Baltičkim i Belim morem i sa Kaspijskim jezerom.

Značaj

Reka Don ima veliki značak za ekonomski razvoj, kulturu i biodiverzitet područja kroz koji prolazi. Cimljansko jezero, na kojem je izgrađena hidroekektrana, središte je za natapanje područja između donjega Dona, Maniča i Ergenskoga humlja (20000 km²). Cimljansko jezero je doprinelo brzom širenju navodnjavanja u slivu reke Don, koje je naraslo sa oko 50.000 hektara 1950. godine na skoro milion hektara do 1980. godine a sada sigurno ima znatno veće površine koje se navodnjavaju. U gornjem basenu postoji ekstenzivna mreža jezera. Ove mreže jezera iskoristili su za uzgoj ribe.

Zanimljivosti

Antičko ime za Don bilo je Tanais. Arheološki dokazi ranog naseljavanja sliva reke Don datiraju iz gornjeg paleolita (pre 40.000–13.000 godina). Početkom 2. veka pre nove ere, plemena stočara su zauzela dolinu Dona i tamo razvila stočarstvo i ratarsku proizvodnju.

Tatari su osvojili region tokom prve polovine 13. veka nove ere. Ruska država, koja se širila južno od Velike Moskovske kneževine, uključila je sliv reke Don između sredine 15. i 16. veka. Čuveni donski kozaci su izgradili i naselili nezavisna vojna naselja duž srednjeg i donjeg Dona do 16. veka, ali su kasnije došli pod carsku kontrolu. Dok je donji Don bio dobro poznat antičkim geografima, njegov srednji i gornji tok nisu bili precizno mapirani pre postepenog osvajanja tog područja od strane Ruskog carstva u 16. veku. Reka Don je bila vitalna arterija u ruskoj istoriji od vremena Petra Velikog, koji je inicirao hidrografsko istraživanje njenog toka.

Prema nekim izvorima Don je bio dom legendarnih Amazonki iz grčke mitologije.

https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Fichier:Don_basin.png

http://tsimlyansk-museum.ru/2022/07/05/70-let-czimlyanskoj-ges/