Korisnik:Kaccca

Jordan, punim imenom Hašemitska Kraljevina Jordan je azijska arapska država na Bliskom istoku. Jordan se na jugu i istoku graniči sa Saudijskom Arabijom, na zapadu su Izrael i Palestinska zapadna država, na severnoj granici nalazi se Sirija, dok je na istoku Irak. Istočni Jordan se odlikuje pustinjskim terenom. Zapadna planinska oblast je pogodnija za poljoprivredu i ima mediteransku klimu i zimzelene šume.

Jordan se nalazi na tromeđi Azije, Afrike i Evrope. Glavni grad Jordana je Aman. Aman važi za kulturni, ekonomski i politički centar zemlje.

Jordan je već decenijama jedna od stabilnijih zemalja u regionu, sa mnogo više slobode i demokratije nego što ih ima u susednim državama. Glavni grad Aman je prepun novih hotela i zgrada u kojima su smeštena predstavništva svih vodećih svetskih kompanija i banaka. Putevi su lepo uređeni i turizam je dobro organizovan.

Istorija[uredi]

Arheološki dokazi pokazuju da su ljudi živeli u današnjem Jordanu najmanje 90.000 godina. Ovaj dokaz uključuje razne paleolitske alate kao što su noževi, kremeni strugači..

Jordan je deo plodnog polumeseca gde je bila razvijena poljoprivreda koja je najverovatnije nastala u neolitskom periodu (8,500 - 4,500 PNE). Ljudi na tom području su uzgajali žitarice, grašak, sočivo, koze, a kasnije mačke kako bi zaštitili hranu od glodara.

Pisana istorija Jordana započinje u biblijskim vremenima, sa kraljevstvima Amona, Moaba i Edoma, koje se pominju u Starom zavetu. Nakon što je prorok Muhamed umro, prva muslimanska dinastija stvorila je Umayadsko carstvo (661.-750.), što uključuje današnju teritoriju Jordana. Aman je postao glavni pokrajinski grad u Umayadskom regionu koji se zvao Al-Urdun ili današnji "Jordan". Rimsko carstvo je osvojilo veliki deo onoga što je sada Jordan. U 103. godini živelo je moćno trgovačko kraljevstvo Nabatejaca, čiji je glavni grad bio uklesani grad Petra.

Kada je Abasidsko carstvo (750 - 1258) prebacilo svoj glavni grad daleko od Damaska do Bagdada, da bi bio bliži središtu svoje šire imperije, Jordan je postao zapostavljen. Jordan se smatra delom kolevke čovečanstva.

Geografija[uredi]

Jordan ima ukupnu površinu od 89.342 kvadratnih kilometara i 84 % zemlje je sušno i neplodno. Plodni delovi su na zapadu, u dolini reke Jordana. Jordan izlazi i na zaliv Akabu i Mrtvo more. Ukupna dužina granica Jordana je 1619 km. Dužina obale Mrtvog mora iznosi 26 km. Istočni Jordan se odlikuje pustinjskim terenom i ukrašenim oazama. Zapadna planinska oblast je pogodnija za poljoprivredu i ima mediteransku klimu i zimzelene šume. Najviša tačka u Jordanu je Jabal Umm al Dami, na 1.854 m nadmorske visine, a najniža je Mrtvo more, na -408 metara.

U Jordanu su prisutne klimatske promene koje se kreću od zapada prema istoku odnosno od Mediterana do pustinje. Na severozapadu ima više padavina, prosečno oko 500 mm godišnje, dok na istoku prosek iznosi svega 120 mm. Većina padavina je između novembra i aprila. Takođe na višim nadmorskim visinama može biti i snežnih padavina. Najveća zabeležena temperatura u Amanu je 41,7 stepeni Celzijusa, a najmanja -5 stepeni Celzijusa.

Stanovništvo[uredi]

Stanovništvo Jordana je procenjeno na 10 miliona stanovnika. Kao stabilan deo inače nestabilnog regiona, Jordan je domaćin ogromnom broju izbeglica. Gotovo 2,1 milion palestinskih izbeglica živi u Jordanu, a više od 300000 njih živi u izbegličkim kampovima. Takođe u Jordanu je prisutno i 1,4 miliona sirijskih izbeglica. Oko 98% stanovništva Jordana su Arapi. Preostalih 2% čini populacija Jermena i Kurda. Oko 83% stanovništva živi u urbanim sredinama

Najznačajniji gradovi su prestonica Aman na severozapadu, Irbid i Az Zarka na severu.

Znamenitosti[uredi]

Jordan mnogi smatraju pravim draguljem Bliskog istoka, a njegovi najvažniji prizori uključuju Petru, čuveni grad uklesan u stenama koji je veoma popularna turistička destinacija. Drugo značajno turističko mesto je Batania koja je na hrišćanskoj mapi sveta označena kao mesto Isusovog krštenja. Tu je i obala Mrtvog mora gde je moguće plivanje i razmazivanje lekovitim blatom.